Hầu hết người học tiếng Anh cho rằng họ cần phải học càng nhiều từ vựng càng tốt. Tuy nhiên, thay vì dùng các từ vựng khó mới học trong đối thoại hoặc viết, người học đều nhanh chóng nhận ra họ chỉ đang dùng những từ vựng cơ bản đã biết trước đó rồi. Nói đơn giản, khi muốn khen ai đó đẹp, ta nghĩ ngay đến từ “beautiful”, dù rằng trước đó chúng ta đã được rất nhiều từ vựng đồng nghĩa khác như “stunning” hay “gorgeous”. Tình huống này xảy ra khi người học thụ động tiếp thu những danh sách từ vựng dài đằng đẵng mà giáo viên đưa cho. Trong khi đó, những tài liệu này không xem xét đến những từ vựng đã học trước đó của người học hay mối liên hệ gì giữa chúng. Để có thể tiếp thu và truy xuất từ vựng hiệu quả trong nhiều ngữ cảnh, nhiều nhà nghiên cứu khuyên ta nên học từ vựng theo một “mạng lưới” (network). (Vocabulary acquisition: acquiring depth of knowledge through network building, 2007) Mạng lưới từ vựng này là gì và đâu là cách bạn có thể tự tạo ra các mạng lưới từ vựng cho mình?
Mạng lưới từ vựng là một mô hình bao gồm các từ vựng được liên kết với nhau theo chủ đề/ loại từ/ từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa/ hoặc các từ vựng thường được kết hợp chung với nhau. Tương tự như phương pháp dùng sơ đồ tư duy - mindmap, bạn có thể tự lập bất kỳ mạng lưới từ vựng nào mà bằng cách vẽ tay, ghi chú, hoặc sử dụng các phần mềm/app sẵn có. Hãy bắt đầu với một từ vựng/ chủ đề đơn giản A bất kỳ. Tiếp đó, hãy tự hỏi bản thân các câu hỏi như:
Liệu có những từ B,C,D nào bạn đã học có thể dùng để nói về chủ đề A hay không?
Đâu là những tính từ/động từ/danh từ hay đi kèm với từ A?
Đâu là những idioms/phrasal verb bắt đầu hay kết thúc với từ A?
Nếu câu trả lời là có, hãy xếp các từ vựng này vào vị trí tương ứng của nó trong mạng lưới từ vựng bạn đang có. (Xem hình minh họa)
Bạn có thể tận dụng phương pháp này để học một khối lượng từ vựng lớn trước các kỳ thi, kiểm tra mà vẫn đảm bảo bạn có thể sử dụng chúng một cách hiệu quả. Nếu bạn đang làm các công việc liên quan đến nghệ thuật (như họa sĩ, biên kịch, hay content writer), việc dùng mạng lưới từ vựng cũng giúp bạn tìm kiếm nhiều ý tưởng và sáng tạo. Ngoài việc lập các mạng lưới/ sơ đồ từ theo thủ công, bạn còn có thể tham khảo Visuwords. Khác với các từ điển online thông thường, trang web này cung cấp các từ vựng liên quan đến từ khóa mà bạn đang kiếm với giao diện rất bắt mắt.
Bạn đã từng thử qua phương pháp học từ này chưa? Hãy để lại comment và chia sẻ cách mà bạn đang học từ vựng mỗi ngày cùng mọi người nhé.
